Scabiës

Dit stappenplan is een praktische aanvulling op de aanpak van scabiës in een zorginstelling van het RIVM.

Als binnen een zorginstelling bij 2 of meer personen binnen dezelfde afdeling(en) scabiës is vastgesteld door een arts, is sprake van een uitbraak.

Stap 1: melding uitbraak

De manager meldt de uitbraak bij:

• Deskundige infectiepreventie 
• Commissie infectiepreventie
• Bedrijfsarts via HR
• Medische dienst van zorgorganisatie

De deskundige infectiepreventie meldt de uitbraak bij het team Infectieziekten van de GGD, volgens artikel 26 van de Wet publieke gezondheid. 

Er wordt een uitbraakteam gevormd, dat uit minimaal de volgende funcies/vakgebieden bestaat:

• (Locatie)manager
• Verantwoordelijk verpleegkundige
• Medisch eindverantwoordelijke (huisarts of betrokken specialist)
• Hoofd huishoudelijke dienst
• HR
• Communicatie
• Bedrijfsarts
• GGD meldpunt infectieziekten
• Deskundige infectiepreventie
• Secretariële ondersteuning

Het uitbraakteam komt op zo kort mogelijke termijn bij elkaar. Alle feiten en afspraken worden door de secretariële ondersteuning vastgelegd in een uitbraakverslag.

Stap 2: onderzoek

Het uitbraakteam is verantwoordelijk voor het uitzetten van een bron- en contactonderzoek en brengt de volgende zaken in kaart (gebruik hiervoor een contactlijst, een voorbeeld kun je opvragen bij team Infectieziekten):

• welke personen de afgelopen 6 weken contact hebben gehad met de cliënt. Denk hierbij aan: vrijwilligers, thuiszorgmedewerkers, schoonmaakdienst, etcetera
• wie van deze contacten er klachten hebben passend bij scabiës. Verwijs deze contacten voor diagnostiek en eventueel behandeling naar zijn of haar huisarts.
• wie van deze contacten nog geen klachten hebben, maar wel risico hebben gelopen. Verwijs deze contacten voor behandeling naar de huisarts. 

De zorginstelling geeft een informatiebrief aan de contacten. Hierin wordt uitgelegd dat het om een onderzoek gaat over scabiës. Bekijk 'Voorbeeldbrief voor contacten' op deze webpagina.

Stap 3: de behandeling van de cliënt of medewerker met scabiës

Cliënten:

• De cliënten worden begeleid in contactisolatie bij zorgmomenten. Je kunt ervoor kiezen binnen 1 afdeling of woongroep te verblijven om verdere verspreiding tegen te gaan. Ook kun je ervoor kiezen om kleding met lange mouwen en lange pijpen te dragen.
• De behandeling wordt uitgevoerd met behulp van het stappenplan van het RIVM of het stappenplan van GGD Twente. De behandeling kan bestaan uit pillen of crème. Wanneer de behandeling bestaat uit crème is het van belang dat het zalven zeer precies gebeurt.
• Iedereen met scabiës en zijn of haar contacten worden tegelijk behandeld.
• Bekijk de hygiënevoorschriften over de was in een instelling. Het is belangrijk dat deze wasvoorschriften zowel voor, tijdens als na de behandeling worden opgevolgd. Zonder het opvolgen van deze voorschriften is de behandeling niet succesvol. Bij het verwerken van de was draag je altijd handschoenen en schort met lange mouwen.

Medewerkers:

• Medewerkers die scabiës doormaken mogen tot minimaal 12 uur na behandeling geen persoons- of patiëntgebonden taken uitvoeren.
• De behandeling wordt uitgevoerd met behulp van het stappenplan van het RIVM of het stappenplan van GGD Twente. De behandeling kan bestaan uit pillen of crème. Wanneer de behandeling bestaat uit crème is het van belang dat het zalven zeer precies gebeurt. 
• Bij een medewerker met klachten moeten zijn of haar huisgenoten ook meebehandeld worden. 
• Iedereen met scabiës en zijn of haar contacten worden tegelijk behandeld.
• Als de medewerker een contact is van iemand met schurft, maar de preventieve behandeling is niet mogelijk is of hij of zij weigert de behandeling, dan kan voor een periode van 6 weken naar ander werk gezocht worden. Dit gaat in overleg met de bedrijfsarts.

Stap 4: communicatie

Het uitbraakteam informeert de volgende groepen over de uitbraak, de maatregelen en afspraken vóór en na behandeling. Tot het einde van de uitbraak:

• Raad van bestuur of directie
• Bewoners of cliënten en familieleden of wettelijke vertegenwoordigers
• Medewerkers betrokken team of groep
• Overige betrokkenen (bijvoorbeeld dagbesteding, werk en sport)
• Medische dienst
• Huisarts

Stap 5: opvolgen en checken

Bij uitbraken wordt 2 keer de maximale incubatieperiode van 10 weken aangehouden als opvolgperiode. Het uitbraakteam heeft in deze periode enkele keren contact over de voortgang. Als na 20 weken geen nieuwe gevallen van scabiës gemeld zijn, kan de uitbraak worden afgesloten. Als iemand klachten ontwikkelt, moeten alle stappen opnieuw doorlopen worden. Het kan zijn dat maatwerk nodig is.

Brief voor contacten van cliënten met schurft:

Beste [naam contact],

Op [naam locatie] is bij een cliënt schurft (scabiës) vastgesteld. Schurft is een besmettelijke huidziekte die regelmatig voorkomt in Nederland. U kunt besmet raken door intensief huidcontact met iemand die schurft heeft. Daarom hebben we onderzocht wie er allemaal contact heeft gehad met de besmette persoon. Vandaar dat u deze brief van ons ontvangt. Voor u geldt het advies om u te behandelen tegen schurft. Ook als u nog geen klachten heeft. 

Naar de huisarts voor een behandeling tegen schurft 
Schurft kan alleen worden behandeld met een speciale crème of met tabletten. We vragen u hiervoor een afspraak te maken bij uw huisarts. De huisarts kan een recept voor deze crème of tabletten uitschrijven. Zo nodig is er een brief voor de huisarts beschikbaar.

De behandeling tegen schurft gaat verder dan alleen crème of tabletten. Zo moet u bijvoorbeeld ook de kleding en het beddengoed wassen. Dit staat allemaal uitgelegd in de bijgevoegde folder. Het is heel belangrijk dat deze adviezen goed uitgevoerd worden. 

Allemaal tegelijk de behandeling starten
Het is belangrijk dat diegene met schurft en de contacten tegelijk behandeld worden. Dus op dezelfde dag en hetzelfde tijdstip. Daarom hebben we voor iedereen onderstaand stappenplan opgesteld:

• Stap 1: [datum] – Start voorbereiding, onder andere wassen kleding en beddengoed.
  Volg de stappen op Wat moet je doen VÓÓR je gaat behandelen?.
• Stap 2: [datum] – Start behandeling met crème of tabletten
  Volg de stappen op De behandeling van schurft.
• Stap 3: [datum] – Herhaling behandelplan voorbereiding en herhaling crème of tabletten
  Het hele behandelplan (de voorbereiding en de behandeling) moet na 1 week herhaald worden. 

Overige maatregelen
Op [naam locatie] nemen we maatregelen. Beschrijf hier de maatregelen.

Klachten
Krijgt u:

• jeuk die vooral ’s nachts of bij warmte erger wordt?
• blaasjes en rode bultjes, bijvoorbeeld tussen de vingers of op de polsen en voeten?

Ga eerst naar de huisarts. Hij of zij kan vaststellen of het om schurft gaat of om iets anders. Bel ons om verder te overleggen op [telefoonnummer]. Het is een vervelende situatie, maar gelukkig kan schurft goed worden behandeld. Binnen 12 uur na de behandeling ben je al niet meer besmettelijk.

Informatie en vragen
Wilt u meer lezen over schurft en de behandeling? Kijk dan op de website van GGD Twente: www.ggdtwente.nl/schurft. Heeft u vragen naar aanleiding van deze brief? Neem dan contact op met [contactpersoon].

Brief voor (huis)arts van personen met schurft en contacten:

Geachte (huis)arts,

Binnen onze organisatie [naam] is scabiës vastgesteld. Om verspreiding van scabiës succesvol tegen te gaan, is het belangrijk dat diegene met schurft en de contacten tegelijk worden behandeld met:

• Crème
• Tabletten
• Crème en tabletten

Uw patiënt is een contact van een persoon met schurft. Wij verzoeken u vriendelijk om de volgende medicatie voor te schrijven (let op contra indicaties of interacties):

• Permetrine crème dosering 5%

Per volledige behandeling worden 4 tubes geadviseerd. Een volledige behandeling bestaat uit twee keer smeren met één week ertussen.

• Ivermectine tabletten dosering 200 microgram per kilogram lichaamsgewicht eenmalig per behandeling. 

Per volledige behandeling worden 2 behandelingen geadviseerd met 1 week ertussen.

Optioneel (verwijderen als het niet van toepassing is):

• Benzylbenzoaat zalf dosering 25%

Per volledige behandeling worden 3 tubes van 250 ml geadviseerd. Een volledige behandeling bestaat uit 2 keer smeren met 24 uur ertussen en vervolgens een 3e keer met 1 week ertussen.

Informatie en vragen
We hopen u hiermee voldoende geïnformeerd te hebben en hopen op uw medewerking. Heeft u vragen naar aanleiding van deze brief of wilt meer informatie over de situatie? Neem dan gerust contact op met [contactpersoon organisatie].